Το κάψιμο του κτηρίου της Νομαρχίας Ηρακλείου - Σαν σήμερα πριν από 27 χρόνια ένα από τα μαζικότερα συλλαλητήρια των σταφιδοπαραγωγών ΒΙΝΤΕΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΤΟΥ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ
ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Η ζέστη ήταν αφόρητη. Ο κόσμος ξεπερνούσε τους 15.000 σταφιδοπαραγωγούς. Ήταν πρωί Δευτέρας όταν ξεκινούσε η μεγαλειώδης συγκέντρωση. 

Σαν σήμερα. Πριν από 27 χρόνια. Το ημερολόγιο έγραφε Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 1991, με θερμοκρασίες 40 και 42 βαθμών. 

Κι ενώ ο υδράργυρος είχε χτυπήσει "κόκκινο", νωρίς το μεσημέρι, στη διάρκεια του συλλαλητηρίου των αγροτών στην πλατεία Ελευθερίας, το κτήριο της Νομαρχίας Ηρακλείου έπαιρνε φωτιά και πλέον οι μάχες των διαδηλωτών με τα ΜΑΤ γίνονταν σώμα με σώμα, μέσα σε ένα σκηνικό χάους και πανικού.

Ήμουν κι εγώ εκεί. Σπουδαστής τότε στο ΤΕΙ Ηρακλείου. Παρέα με τον γεωπόνο Βαγγέλη Βαρδάκη, που δεν έπαψε ποτέ να βρίσκεται στο πλευρό των αγροτών και κυρίως των αμπελουργών. 

Θυμάμαι που μου το έλεγε κι εκείνος πως "η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι"...

Από νωρίς το πρωί όλα έδειχναν ότι κάτι σοβαρό θα γινόταν στη διάρκεια της διαμαρτυρίας και οι τουλάχιστον 15 χιλιάδες αγρότες (στην πλειοψηφία τους σταφιδοπαραγωγοί), που είχαν φτάσει στο Ηράκλειο από πολλές περιοχές της Κρήτης για να ζητήσουν την απόσυρση του καταστροφικού κανονισμού της σταφίδας, βρίσκονταν διαρκώς σε ένταση σε μια ατμόσφαιρα που "μύριζε μπαρούτι"!


Οι εικόνες με τους εξαγριωμένους αγρότες έκαναν τότε το γύρο της Ελλάδας. Όσοι έζησαν τα γεγονότα της Νομαρχίας Ηρακλείου δεν μπορούν να μην κάνουν συγκρίσεις με τα συλλαλητήρια των αγροτών που ακολούθησαν και, όσο μαζικά και αν ήταν, ποτέ δεν κατάφεραν να φτάσουν τον όγκο, τον παλμό και τη δυναμικότητα της κινητοποίησης της 30ής Σεπτεμβρίου του 1991, με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, υπουργό Γεωργίας τον Σωτήρη Κούβελα και υφυπουργό Γεωργίας τον Χρήστο Κοσκινά.


Μετά το κάψιμο της Νομαρχίας, στις 31 Οκτωβρίου του 1991, ο Κώστας Μητσοτάκης αντικαθιστά τον Κούβελα τοποθετώντας στη θέση του τον Σωτήρη Χατζηγάκη, σε μια κίνηση που προφανώς είχε τη σημασία της απέναντι στους αγρότες της Κρήτης, για τους οποίους ο αντικατασταθείς υπουργός Γεωργίας αποτελούσε πλέον "κόκκινο πανί"...

Τα τρακτέρ και το "ντου"

Από νωρίς το πρωί πλήθος κόσμου, από άνδρες, γυναίκες και παιδιά, με ενθουσιασμό και δυναμικότητα, είχε αρχίσει να συγκεντρώνεται στην πλατεία. Κύριο χαρακτηριστικό της δύσκολης εκείνης μέρας, εκτός από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, αποτελούσαν τα τρακτέρ που ήταν μπρος στην πόρτα της Νομαρχίας και που πολύ συχνά οι χειριστές τους έδεναν με αλυσίδες στις κολόνες του κτηρίου και έκαναν πως θα τις έριχναν... Μάλιστα, στα δικαστήρια που ακολούθησαν, οι συγκεκριμένοι αγρότες ήταν οι πρώτοι που εκλήθησαν σαν κατηγορούμενοι για φθορά δημόσιας περιουσίας.

Ο Ναπολέων Λουκαδάκης ήταν τότε πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Ηρακλείου και θυμάται ότι εξοργισμένο το πλήθος έσπασε την πόρτα και μπήκε στο κτήριο, παρά τις ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, όταν, στη διάρκεια της συνάντησης της Συντονιστικής Επιτροπής των αγροτών με τον τότε γενικό γραμματέα του υπουργείου Γεωργίας Νίκο Ψιλάκη και τη συμμετοχή του τότε νομάρχη Ηρακλείου Στράτου Παπαδάκη, βγήκαν στην ταράτσα του κτηρίου οι Στάθης Φραγκιαδάκης και Αριστείδης Σχοιναράκης και σήκωσαν πανό με τη λέξη "Κατάληψη"!

Ήταν ουσιαστικά το "σύνθημα" για να αρχίσει ο μεγάλος χαμός, προκαλώντας αμέσως τη ρίψη χημικών από τις δυνάμεις καταστολής. Μάλιστα, κατακρίθηκε δριμύτατα η στάση της Αστυνομίας, καθώς τα χημικά έπεφταν το ένα μετά το άλλο, από τα παράθυρα του κτηρίου της Νομαρχίας Ηρακλείου, την ώρα που εντός υπήρχε πλήθος κόσμου!

Αμέσως άρχισαν με τη βοήθεια των τρακτέρ να κάνουν απόβαση στην ταράτσα της Νομαρχίας δεκάδες αγανακτισμένοι αγρότες.

Μάλιστα, όλη η συντονιστική επιτροπή αλλά και πολλοί αγρότες ταλαιπωρήθηκαν για χρόνια στα δικαστήρια, μέχρι να αθωωθούν οριστικά από το Εφετείο Χανίων.


Η συντονιστική επιτροπή

Τα μέλη τής τότε συντονιστικής επιτροπής πραγματικά "έπαιζαν με τη φωτιά"... Ο λόγος για τον τότε πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Γιάννη Κουράκη, τον Γενικό Γραμματέα του ΕΚΗ Γιώργο Σκουλατάκη, τον αείμνηστο πρόεδρο της ΚΣΟΣ Παναγιώτη Τσακίρη και της Ελαιουργικής Μανόλη Γαβαλά. Μετείχαν στη συντονιστική επιτροπή, επίσης, ο Γιάννης Πιτσιδιανός από την ΚΣΟΣ, ο Μιχάλης Βουμβουλάκης ως πρόεδρος της Ένωσης Ηρακλείου, ο Αριστείδης Σχοιναράκης ως μέλος της διοίκησης της ΓΕΣΑΣΕ μαζί με τον Στάθη Φραγκιαδάκη, η μετέπειτα πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικών Αγροτισσών Καίτη Βλαστού, ο Γιώργος Ασκοξυλάκης, τότε πρόεδρος της Ένωσης Μεσαράς, ο Γιώργος Πολυζωάκης ως πρόεδρος της Ένωσης Πεζών και ο Ναπολέων Λουκαδάκης ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ν. Ηρακλείου. Από την ΟΑΣΝΗ ήταν επίσης δύο στελέχη, οι Μανόλης Ρουμελιωτάκης και Μιχάλης Δακανάλης.


Πέρυσι στη "Ν.Κρήτη" είχα γράψει για τα 26 χρόνια από το κάψιμο του κτηρίου της Νομαρχίας Ηρακλείου:

https://www.neakriti.gr/article/kriti/1442531/i-poliorkia-kai-to-kapsimo-tis-nomarxias-irakleioy-to-1991-photos/

Δείτε και το βίντεο με το σχετικό ρεπορτάζ από τη συνάδελφο Έλλη Κοκάλη: