Σταφίδα, ώρα μηδέν για το άλλοτε χρυσοφόρο προϊόν της Κρήτης - Βίντεο: Όταν κάηκε το κτήριο της Νομαρχίας Ηρακλείου

Ρ Ε Π Ο Ρ Τ Α Ζ
Χριστόφορος Παπαδάκης

Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, με την οικονομική κρίση να έχει μόλις αρχίσει για την Κρήτη, οι αμπελουργοί του νησιού έκαναν μια αξιόλογη προσπάθεια επαναφοράς της σταφιδοποίησης, έχοντας και την ΚΣΟΣ σύμμαχο στην προσπάθειά τους, μέσα από αυξήσεις στις τιμές παραγωγού από τη μια χρονιά στην άλλη, για ένα προϊόν που θα αποτελούσε “θαύμα” αν έβγαινε στους 8-10 χιλιάδες τόνους...



 έχοντας όμως μια προϊστορία με παραγωγές 80 και 100 χιλιάδων τόνων στη δεκαετία του ’80.

Ούτε οι συμβουλές των συνεταιριστών και των ιδιωτών με το γνωστό «κάντε σταφίδα», ούτε οι ρομαντικοί σταφιδοπαραγωγοί στο Μαλεβίζι, ούτε οι νέες φυτεύσεις νέων αγροτών, που είπαν πως δε θα καταθέσουν τα όπλα αλλά θα πολεμήσουν για να μείνουν στα χωριά τους, στάθηκαν αρκετά για να επικρατήσει και πάλι η κρητική σουλτανίνα. Έτσι, ξανά τα τελευταία χρόνια πέσαμε στα εξευτελιστικά επίπεδα των 1.000 έως το πολύ 3.000 τόνων, με τη φετινή κατρακύλα να μην έχει προηγούμενο!

Δε φταίει όμως μόνο η πολιτική των μνημονίων. Δε φτάσαμε στη σημερινή κατάντια μόνο λόγω της φορολογίας και της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχει ένα διαχρονικό έγκλημα σε βάρος του ευλογημένου προϊόντος, που κάποτε έδινε ζωή στον αγροτικό κόσμο της Κρήτης, “έχτιζε” ολόκληρα χωριά, στάθηκε το πιο χρυσοφόρο προϊόν που στήριξε την οικονομία του τόπου μας και χάρη στη σταφίδα μπόρεσαν οι Κρητικοί να παντρέψουν τα παιδιά τους, να χτίσουν σπίτια, να σπουδάσουν τα παιδιά τους και να ζήσουν σαν άνθρωποι, δουλεύοντας βέβαια σκληρά.

Εδώ βλέπουμε τον αγώνα των σταφιδοπαραγωγών να σώσουν τη βρεγμένη τους σταφίδα. Η εικόνα είναι από το έτος 2014. Ναι, έγιναν πολύ σημαντικές προσπάθειες από τον κόσμο, αλλά δεν υπήρξε κρατική πολιτική.

Μια φορά κι έναν καιρό...

Κρίσιμο σημείο της αντίστροφης μέτρησης για τη σουλτανίνα αποτελεί η κατάργηση του προστατευτισμού του προϊόντος την περίοδο 1990-1991, οπότε και ψηφίστηκε ο σχετικός κανονισμός, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, με αποκορύφωση τα γεγονότα της πυρπόλησης της Νομαρχίας στις 30 Σεπτεμβρίου το 1991.


Το βίντεο που ακολουθεί μας ταξιδεύει πίσω. Σε κείνο το μαζικό και δυναμικό συλλαλητήριο των σταφιδοπαραγωγών της Κρήτης με την ατυχή, όμως κατάληξη...


                                  

Μάλιστα, η δεκαετία του ’80 έκλεισε με μια παραγωγή σταφίδας που ξεπέρασε τους 70.000-80.000 τόνους. Βέβαια, “χαστούκι” για το άλλοτε χρυσοφόρο προϊόν της Κρήτης αποτέλεσε η μάστιγα της φυλλοξήρας. Η αναμπέλωση, μάλιστα, που ξεκίνησε μες στη δεκαετία του ’80 στηρίχτηκε σε φυτωριακό υλικό που, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια, ήταν ανθεκτικό μόνο στη φυλλοξήρα, αλλά όχι σε άλλες ασθένειες, εξαιτίας των οποίων σήμερα τα αμπελωμένα αμπέλια “σβήνουν” το ένα μετά το άλλο.

Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της ΚΣΟΣ. Η αγρότισσα απλώνει στον οψιγιά τα χρυσά σταφύλια. Και ο πιτσιρικάς κουβαλάει τα κοφίνια. Πόσοι από μας, αλήθεια, δεν έχουν βαθιά χαραγμένες στην ψυχή τους αυτές τις εικόνες...

Θα ξαναζήσουμε ποτέ αυτές τις ωραίες εποχές της κρητικής σταφίδας; Θα ξαναγίνουμε νοικοκύρηδες στον τόπο μας; Μόνο εάν το επίσημο κράτος ξεκινήσει μια σωστή, επιστημονικά άρτια αναμπέλωση, χρηματοδοτώντας τη γεωργική έρευνα για να φτάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα.

Στον Προφήτη Ηλία το 2012. Με το σύνθημα τότε ιδιωτών και ΚΣΟΣ «κάντε σταφίδα», υπήρξαν πολλοί που παρήγαγαν. Ήταν μάλιστα και χρονιά που δόθηκαν κίνητρα στους παραγωγούς μέσα από τις τιμές, αλλά μετά άρχισε ξανά το πισωγύρισμα...

Η Κρήτη από τη Μινωική Εποχή “πνίγεται” στην ελιά και το αμπέλι. Η σουλτανίνα ήρθε στη συνέχεια από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Δεν υπάρχει Κρήτη χωρίς ελαιόλαδο και κρασί, χωρίς ελιές και σταφύλια. Θα το “δουν” κάποτε αυτοί που κυβερνούν τη χώρα μας; Προφανώς και χρειάζονται διεκδικήσεις. Υπάρχει πάντως απαισιοδοξία ως προς τη σταφίδα, αλλά και γενικότερα ως προς το αμπέλι, παρά τη δυναμική παραγωγή των επιτραπέζιων σταφυλιών. Η φετινή χρονιά, πάντως, δε θα έχει προηγούμενο. Και μακάρι μέσα από τις “στάχτες” να γεννηθεί και πάλι η ελπίδα...

https://www.neakriti.gr/article/kriti/irakleio/1515943/stafida-ora-miden-gia-to-allote-hrusoforo-proion-tis-kritis/