ΚΑΠ: Ευκαιρία ή παγίδα για τους παραγωγούς

Η χαμένη μας αυτονομία στη χρηματοδότηση της γεωργικής μας παραγωγής επιτυγχάνοντας την αναγέννησή της, ή μια μεγάλη παγίδα για τον απόλυτο αφανισμό των Ελλήνων αγροτών; Τι από τα δύο μπορεί να κρύβεται πίσω από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια μορφή επανεθνικοποίησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το 2020;



Όχι μόνο ο Έλληνας υπουργός Βαγγέλης Αποστόλου αλλά και όλοι οι ομόλογοί του αντέδρασαν έντονα σε μια τέτοια προοπτική, απορρίπτοντας τη σχετική πρόταση. Ωστόσο, είναι κοινά αποδεκτό (τουλάχιστον στη χώρα μας) ότι η κάτω βόλτα για την αγροτική οικονομία της Ελλάδας ξεκίνησε από το 1989 και μετά, όταν χάσαμε την αυτονομία μας με την απαγόρευση των εθνικών επιδοτήσεων, αλλά και με την απαγόρευση του εύλογου δικαιώματος που είχαμε να αποφασίζουμε εμείς τι προϊόν θέλαμε και σε ποιες ποσότητες, χωρίς να έχουμε ποσοστώσεις και ποινές... υπέρβασης της παραγωγής!

Οι συζητήσεις των τελευταίων ημερών στις Βρυξέλλες απέκτησαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν οι υπουργοί Γεωργίας της Ε.Ε. κλήθηκαν να αποφασίσουν στη βάση ενός κειμένου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αναφέρεται σε μια μορφή επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ, αντιδρώντας συνολικά σε κάτι τέτοιο.

Συγκεκριμένα, οι υπουργοί συμφώνησαν γενικά ότι η ΚΑΠ έχει επιτύχει τους κύριους στόχους της και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να διατηρηθούν τα κύρια χαρακτηριστικά της και η διάρθρωσή της. Υπό το πρίσμα αυτό, τόνισαν τη σημασία της επαρκούς χρηματοδότησής της από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Επανέλαβαν την ανάγκη να συνεχιστούν οι άμεσες ενισχύσεις και γενικά αντιτάχθηκαν στην ιδέα της συγχρηματοδότησης του πυλώνα 1, προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού. Επίσης, ορισμένα κράτη-μέλη τάχθηκαν υπέρ της σύγκλισης των άμεσων ενισχύσεων. Τέλος, υπήρξε συμφωνία και στη διατήρηση του 2ου πυλώνα της αγροτικής ανάπτυξης ως βασικού στοιχείου της δομής της ΚΑΠ.


Οι θέσεις Αποστόλου

Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές θέσεις, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλης Αποστόλου, σημείωσε τα εξής: «Η Ελλάδα, αλλά και άλλα κράτη-μέλη, δεν υποστήριξε τις μεγάλες αλλαγές για την ΚΑΠ μετά το 2020. Ωστόσο, η ανακοίνωση προχωρά σε μεγάλες τομές, που ξεκινούν από το ίδιο το μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας της. Δίνεται μια σαφής εικόνα των κατευθύνσεων της Επιτροπής, οι οποίες, ωστόσο, πρέπει να συνεκτιμηθούν με τις κατευθύνσεις για το μέλλον των οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη. Πράγματι, η ανακοίνωση καλύπτει βασικά ζητήματα και προκλήσεις για την περίοδο μετά το 2020, αλλά το βασικότερο για μας είναι ότι είμαστε βαθύτατα προβληματισμένοι και ανήσυχοι για το μέλλον της ΚΑΠ μετά το 2020.

Για μας, η μεγάλη πρόκληση δεν είναι μόνο τα στρατηγικά ζητήματα για το μέλλον της ΚΑΠ, αλλά κυρίως ο τρόπος με τον οποίο η Επιτροπή προσεγγίζει την αντιμετώπισή τους. Η Επιτροπή προτείνει ένα νέο μοντέλο λειτουργίας της ΚΑΠ, με μεγαλύτερη ευθύνη και λογοδοσία των κρατών-μελών, μια πολιτική σχεδιασμένη στη βάση μετρήσιμων στόχων και αποτελεσμάτων. Τα κράτη-μέλη θα διαμορφώνουν ένα στρατηγικό σχέδιο, που θα περιλαμβάνει τόσο τον πρώτο όσο και το δεύτερο πυλώνα. Σωστά μέχρι εδώ. Το ερώτημα, όμως, που μπαίνει είναι γιατί το σχέδιο αυτό να εγκρίνεται προηγουμένως από την Επιτροπή. Η εμπειρία που αποκτήθηκε μέχρι σήμερα από τα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης δε μας επιτρέπει να εφησυχάσουμε τις ανησυχίες μας (π.χ. μεγάλες καθυστερήσεις έγκρισης, πλήθος παρατηρήσεων, εκθέσεις, πληθώρα δεικτών κ.λπ.).

Σωστές οι διαπιστώσεις της Επιτροπής για την προσέλκυση νέων αγροτών, για τη σύνδεση της έρευνας με το χωράφι, την καινοτομία, τη συνεκτική προσέγγιση της διαχείρισης κρίσεων, όπως επίσης ότι η ΚΑΠ πρέπει να διασφαλίζει τρόφιμα με ευρύτερα οφέλη για την κοινωνία, όπως η βιολογική γεωργία και τα προϊόντα με γεωγραφικές ενδείξεις. Ωστόσο, για τις γεωγραφικές ενδείξεις, αυτό θα μείνει κενό γράμμα εάν δεν επιτύχουμε πλήρως την αμοιβαία προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. είναι το μέσον για να επιτύχουμε τις πολιτικές και τους στόχους μας. Είμαστε μάρτυρες των πιέσεων που ασκούνται στον κοινοτικό προϋπολογισμό από τις νέες προκλήσεις, όπως η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, η ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και το μεταναστευτικό. Συνακόλουθα, πιέζονται και τα περιθώρια του προϋπολογισμού για την ΚΑΠ».

ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ


Φόβοι για ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών

Ωστόσο, την ίδια στιγμή, όπως λέει ο κ. Αποστόλου, «οι γεωργοί μας και η ΚΑΠ καλούνται να επωμιστούν ολοένα και μεγαλύτερες φιλοδοξίες και επιπρόσθετες υποχρεώσεις. Παράλληλα, γίνεται λόγος και για κάποιο βαθμό συγχρηματοδότησης της ΚΑΠ. Μια τέτοια κατεύθυνση, σε συνδυασμό με το διαφορετικό βαθμό ανάπτυξης των κρατών-μελών και την παρατεταμένη οικονομική κρίση ορισμένων άλλων, επιβεβαιώνει το φόβο μας για επανεθνικοποίηση της ΚΑΠ και τη δημιουργία μεγάλων ανισοτήτων μεταξύ των κρατών-μελών».

Όπως σημειώνει παρακάτω ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, «κατά την εκτίμησή μας, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ΚΑΠ είναι ο τρόπος που προσεγγίζουμε το μέλλον. Δεν αρκούν μόνο διαφορετικοί σχεδιασμοί, συγκεκριμένοι στόχοι και μετρήσιμα αποτελέσματα. Πρέπει να διασφαλίσουμε επαρκείς πόρους για την ΚΑΠ, αλλά και ισορροπία μεταξύ των πόρων και των υποχρεώσεων που θα αναλάβουν η ΚΑΠ και οι γεωργοί μας.

Απαιτείται να προσεγγίσουμε το μέλλον με όρους όχι μόνο οικονομικούς αλλά και κοινωνικούς, στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης που αφορά το ίδιο το μέλλον της Ε.Ε.».
(ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ - neakriti.gr)
http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1460619&srv=127